Hatay’ın Altınözü ilçesinin kırsal mahallesi olan Kozkalesi’nde 1.000 dönümden fazla alandazahter üretimi yapılıyor. Mahallelerinin ana geçim kaynağı da bu eser.
Kahramanmaraş merkezli zelzeleleri yaşayan çiftçilerin bahçelerde ziyanlı otları temizleyemedi, ilaçlama ve sulama yapamadı.
Zahter, hasat edilmeye çalışılıyor
Tüm bunlara rahmet hasat vakti geldiği için tarlalarda yevmiyeci olarak çalışan bayanlar, sabah saat 06.30’da iş başı yapıp 8 saat aralıksız çalışıyor.
Hasadı makasla yapılıyor
Halk ortasında “kara kekik” olarak da bilinen, hasadı makasla yapılan zahter, çuvallara konulduktan sonra köye gelen tüccarlara taze (yaş) olarak satılıyor.
Mahallede can kaybı yok, kimi binalar yıkıldı
Kozkalesi Mahallesi Muhtarı Ersoy Çıldam, zelzeleler nedeniyle mahallelerinde can kaybının olmadığını fakat kimi eski binaların yıkıldığını belirtti.
“Günlük 15 ton olan zahter kısmı bu yıl 2 tona düştü”
Bu yıl üretimin sarsıntılardan olumsuz etkilendiğini belirten Çıldam, “Geçen yıl günlük 15 ton olan zahter kısmı bu yıl 2 tona düştü.” tabirlerini kullandı.
“Çiftçiler ziyanlı otları temizleyemedi”
Çıldam, zelzele nedeniyle çiftçilerin ziyanlı otları temizleyemediğini, ilaçlama ve sulamayı sağlıklı ve vaktinde yapamadığını, bu nedenle randımanın azaldığını lisana getirdi.
“Verim düştü”
Depremler nedeniyle bölgedeki üreticilerin tarlalarıyla gereğince ilgilenemediklerini, bunun da randımanda düşüşe neden olduğunu aktaran Çıldam, eserini satacak tüccar bulamayan bir kısım üreticinin de hala hasada başlayamadığını söyledi.
“Bu sene emekçiyi getiremiyoruz”
Zahterde hasat devri olan martta tarlalarda en az 350 kişinin çalıştığını söz eden Çıldam, kelamlarına şöyle devam etti:
Bu sene tarlalarda toplam 100 kişi yoktur. Komşu köylerimiz Büyükburç ve Kamberli’den emekçi getirirdik lakin bu sene emekçiyi getiremiyoruz. Zahterin fiyatı da sabit değil. Bundan 10-15 gün evvel 45-50 liraydı zahter, şu anda 25-30 lira.
“Zahter’de bakım önemli”
Ersoy Çıldam, zahterin, bakımı zahmetli bir eser olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
Bunun ilacını vereceksin, çapasını yapacaksın. Bakamazsan zati zahter çıkmaz. Zahter Hatay’da en çok bizim köyde yetişir. Birinci bizim köy çıkardı. Komşu köylere de yayıldı ancak bizim bu tarlalardaki üzere olmuyor. Bakım çok kıymetli bunda. Komşu köylerimiz ekiyor, onlar bir yılın içinde bitiriyor. Biz de bir kök 3-4 yıl dayanır. Bakmazsan fakat bir yılda da biter.
Fiyat için takviye talebi
Yetkililere seslenen Çıldam, “Bizi 3-5 tüccarın eline bırakmasınlar. Zahter 30 liradan aşağı düşmezse köylü para kazanır fakat bu türlü bir haftanın içinde 35 liradan 20 liraya çekerlerse vatandaşın malı dağda kalacak.” tabirlerini kullandı.
“Ürünümüzü satmakta zorlanıyoruz”
Zahter üreticisi Hüseyin Kuvvetli, zelzelelere karşın tarlasına bakım yapmayı ihmal etmediğini ve randımanın uygun olduğunu aktardı.
Hasada bir hafta evvel başladığını anlatan Kuvvetli, içinde bulunduğu durumu şöyle özetledi:
Ürünüm düzgün. Sabah 06.30’da başlıyoruz. Ramazan hasebiyle saat 14.00’te bırakıyoruz. Bayanlar topluyor. Randıman hoş fakat satışımız zahmetli. Eserimiz satılırsa para eder. Satılmazsa kurutmak zorunda kalacağız.
