Türkiye birçok alanda yerli ve ulusal olarak attığı adımları uzaya da taşıyor.
Yerli ekip uydularla birlikte IoT (nesnelerin interneti) haberleşmesine ve yer müşahede hizmetine hazırlık yapılıyor.
3. test uydusu yörüngeye fırlatılacak
Uzay teknolojilerinin geliştirilmesi, üretilmesi ve uydu servislerinin sağlanması hedefiyle kurulan Plan-S Uydu ve Uzay Teknolojileri, kadro uydu çalışmaları kapsamında fırlatılan ikinci uydusu Connecta T1.2 ile özçekim imgelerini paylaşmasının akabinde 3. uydusunu fırlatacak, kelam konusu uydu Connecta T2.1, yüksek çözünürlüklü çok bantlı yer müşahede kamerası ile görüntüleme testleri yapacak.
Nesnelerin interneti ve makinelerin haberleşmesi uydularla sağlanacak
Plan-S Mühendislik ve Teknolojiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özdemir Gümüşay, yeni uzay bakış açısıyla, bilhassa kırsal alanda, karasal haberleşmenin ağır olmadığı kesitlerde, objelerin interneti ve makinelerin haberleşmesini alçak dünya yörüngesi uydularıyla sağlamak üzere Temmuz 2021’den bu yana faaliyet gösterdiklerini söyledi.
Temel faaliyet alanlarının uydu ekibi oluşturmak olduğunu vurgulayan Gümüşay, tıpkı vakitte yer müşahede konusunda da faaliyetler yürüttüklerini ve bu kapsamdaki geliştirme çalışmalarının sürdüğünü tabir etti.
Kurulduktan çabucak sonra AR-GE faaliyetlerini başladıklarını ve birinci uydularını 8 ay üzere bir kısa müddette tamamlayarak 25 Mayıs 2022’de yörüngesine gönderdiklerini lisana getiren Gümüşay, 3 Ocak 2023’te IoT için test uydusu olan Connecta T1.2’yi yörüngesine gönderdiklerini anımsattı.
“Uydunun üzerinde yüksek çözünürlüklü, çok bantlı bir yer müşahede kamerası var”
Temel emellerinin geliştirdikleri uydu tabanlı IoT haberleşme ve yer müşahede teknolojisiyle uçtan uca tahliller sunmak olduğunu anlatan Gümüşay, şöyle konuştu:
“Kapasitesini ve yeterliliğini hem kendimiz hem müşterilerimiz için göstermeyi amaçlıyoruz. 3. uydumuz da fırlatmak için gönderildi. Uydunun 11 Nisan’da fırlatılması bekleniyor. Bu bir yer müşahede uydusu. Üzerinde yüksek çözünürlüklü, çok bantlı bir yer müşahede kamerası var. Yer müşahede manasındaki faaliyetlerimizi de bu test uydusuyla devam ettireceğiz. Önümüzdeki kısa vade planlarımız ise 2024 içerisinde IoT konusunda bir test uydusu daha göndermek. 2024 sonuna geldiğimizde kadro uydularımızın birinci uydularını yörüngesine gönderip, Türkiye’nin yakın coğrafyasını kapsayacak halde IoT haberleşme hizmetlerini vermeye başlayacağız. Sonrasında grup uydudaki uydu sayılarını çoğaltıp hizmet kalitemiz ve kapsam alanımızı artırarak yola devam etmeyi planlıyoruz.”
Bu müddette güçlü bir takım ve altyapı oluşturduklarını vurgulayan Gümüşay, test uyduları sayesinde uyduların içerisindeki en uç alt sistemlere kadar kendilerinin yaptığını ve böylelikle yerlilik oranını giderek artırdıklarını lisana getirdi.
Kazanımlarla birlikte hizmet kalitesi de artıyor
Gümüşay, bu sayede haberleşme teknolojilerini de test ettiklerini, birçok kazanım sağladıklarını ve sunacakları hizmetin kalitesini yükselttiklerini tabir etti.
Uydularla haberleşmek için Bilkent Cyberpark ve Erzurum Teknik Üniversitesinde olmak üzere 2 yer istasyonu kurdukları bilgisini veren Gümüşay, ilerleyen süreçte hayata geçmesi planlanan 3 ve 4. yer istasyonlarına yönelik hazırlıkların da sürdüğünü belirtti.
“Giderek artan sayılarla devam edeceğiz”
Takım uydu çalışmalarını fazlar halinde hayata geçirmek istediklerini lisana getiren Özdemir Gümüşay, şu bilgileri verdi:
“İlk fazda 80-85 uyduluk bir grup uydudan bahsediyoruz. Bunlar alçak dünya yörüngesinde farklı yörüngelerde olacaklar. Sonrasında ek uydularla hizmet kalitesinin artırılacağı bir planımız var. 2024 sonunda başlayacağız. 2024 sonunda 5 uyduyla kadro uydunun birinci basamağını oluşturmak istiyoruz. Aşikâr bir hizmet kalitesini tutturacak halde hizmet vermek için bu sayı kâfi olacak. Sonrasında 80-85 civarında uyduya çıkacağız, giderek artan sayılarla devam edeceğiz. İşin uzay segmenti yanında yer ve kullanıcı segmenti de epey kıymetli. Yer tarafında IoT aygıtlarının direkt uyduya bağlanabileceği IoT modülü ismini verdiğimiz aygıtların geliştirme faaliyetleri devam ediyor. Bu aygıtlar, kullanıcıların ekipmanlarına entegre edilebilecek epeyce küçük modüler aygıtlar olacaklar. Kullanıcının bu datalara ulaşması için network serverların kurulması, arayüz yazılımlarının hazırlanması gerekiyor. Bu tıp faaliyetleri de şu anda yürütüyoruz. 2024’te faaliyet vermeye başladığımızda bunlar da hazır, kullanıcının hizmetine sunulmuş olacak.”
Afetlerle gayrete takviye olacak
Bireysel kullanıcı açısından bakıldığında tahminen çok hissedilmese de uydudan IoT hizmetlerinin asıl olarak endüstride hissedileceğini belirten Gümüşay, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Örneğin bir maden işletmesinde karasal haberleşme ağında kelam etmek mümkün değil, fiber çizgi çekmek ya da baz istasyonu kurmak çok maliyetli. Bu noktada uydudan haberleşme ya da uydudan IoT haberleşmesi çok ön plana çıkıyor. Bu noktada birçok sensör verisinin alınabileceği bir yapıdan bahsediyoruz. Bu çeşit noktalarda çok işe yarıyor. Şahsî kullanım olarak örneğin kimi ekstrem sporlarda sportmenlerin takip edilmesi, sıhhat durumlarının izlenmesi olabilir. Çok yakında bir sarsıntı felaketi yaşadık. Bu çeşit felaket durumlarında, karasal haberleşme ağlarının tahrip olduğu yangın, sel üzere durumlarda en azından afete müdahale eden takımların haberleşmesi, uyumunun sağlanması, pozisyonlarının paylaşılması muhtaçlıklarının kısa iletilerle iletilmesi konusunda IoT hizmetleri hayatımızda önemli yansıma bulacak. Orman yangınlarının erken safhada tespit edilmesi, alana yerleştirilecek farklı sensörlerle mümkün olabilir. Hayatımızı kolaylaştıracak ve daha inançlı yaşamamızı sağlayacak bir teknoloji olacak.”
Gümüşay, sonraki evrede amaçlarının cep telefonu ve Wi-Fi hizmetlerine yönelik projeler geliştirmek olduğunu kelamlarına ekledi.
