2016 yılından itibaren görülmeye başlayan ve fındık kısımlarını kuruttuğu için ’Drakula’ olarak isimlendirilen ’Turunçgil Uzun Antenli Böceği’ ile çabayı fındık üreticisi kaybetti. Yöredeki yaklaşık 15 fındık üreticisi yüzlerce dönüm yerde bilhassa fındık mevsiminde ortaya çıkan ‘Drakula’dan kurtulamayınca evvel fındık ağaçlarını iş makineleriyle söktürdü, akabinde da sökülen fındık ocaklarını ateşe verdi. Böcekle başa çıkamadıkları için bu metodu seçtiklerini belirten Temel Aydın, vatandaşların böcekle uğraşmamak için fındıklarından vazgeçtiklerini söyledi. Aydın, “Sadece benim 8 dönümlük toprağımı söktüm. Sırf Esiroğlu’nda 15 kişi yüzlerce dönüm fındığını söktü. Bir çok kişi ‘neden böcekle uğraşayım’ diyor. Herkes fındığından şad lakin böcek herkesi canından bezdirdi” dedi.
24 Ekim 2019 tarihli ve 30928 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1961 karar nolu Cumhurbaşkanı kararı ile ’Drakula’ lakaplı fındık kısımlarını kurutan ’Turunçgil Uzun Antenli Böceği’ ile gayret çalışması başlatılmış ve Cumhurbaşkanlığı yayınladığı kararname ile fındık üreticilerine tazminat verme kararı almıştı.
Bu gelişmelerin akabinde geçtiğimiz ay Trabzon’da Vali Yardımcısı Bünyamin Yıldız başkanlığında yapılan toplantıda ziyanlı ile gayret konusu ele alınırken, Trabzon Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Cahit Gülbay, Turunçgil Uzun Antenli Böceği ile ilgili yapılan çalışmaları anlatmıştı.
Gülbay, “1 Haziran 2018 tarihinde Vilayet Müdürlüğümüz ve KTÜ Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Prof. Dr. İsmail Demir’in aracılığı ile, doktora ve yüksek lisans öğrencilerinin de bulunduğu küme ile zararlının ağır olduğu fındık bahçesinde elle toplanan yaklaşık 500-600 civarı ergin böcek biyoloji temelli preperat geliştirmek üzere KTÜ Biyoloji Bölümü’ne teslim edildi. 2019 yılında vilayet ve İlçe Müdürlüklerimizin teknik işçileri ile Maçka İlçesi ve Vilayet genelinde 2 bin 373 dekar alan ve 623 parselde ziyanlı sürvey çalışmaları yapılmış, yapılan çalışmalar sonucunda, ek 453 dekar alanın bulaşık ve riskli alan olduğu kabul edilmiştir. Vilayet Müdürlüğümüzün Bitkisel Üretim ve Bitki Sıhhati Şubesi teknik çalışanlar ve ilçe müdürlüğümüz teknik personellerince bulaşık alanda ikamet eden üreticilerimize fındık bahçelerinde ve mahallinde Turunçgil Uzun Antenli Böceği ile ilgili bilgilendirme ve Eğitim çalışmaları yapıldı. Fidan üreticilerimize ve satıcılarımıza bilgilendirme yapılmış ve üretim ve bekletme alanlarında ziyanlı sürveyleri yapılmıştır. 2019 Yılı içerisinde yapılan sürveyler sonucunda zararlının yaygın gösterdiği bin 535,81 dekarlık Öğütlü, Günay, Esiroğlu, Bahçekaya ve Işıklar (Esiroğlu) Mahallelerine tampon bölgeler oluşturulmuş ve karantina önlemleri alınmıştır. Bakanlığımızın teşebbüsleri ve yapılan çalışmalar sonucunda 24 Ekim 2019 tarih ve 30928 sayılı Resmi Gazetede, 1691 karar nolu Cumhurbaşkanlığı kararı yayımlanmıştır. Kararın telafi edici takviyeler ödeme başlığında yer alan 5 unsurunun 2 fıkrasına nazaran, ‘Yeni ziyanlı organizmaların bulaşmasını engellemek ve mevcut olanların yayılmasını önlemek gayesiyle ilgili mevzuata uygun olarak gerekli karantina önlemleri maksadıyla söküm yapılan fındık bahçelerinde yasaklanma mühleti olan 4 yıllık eser bedelinin tıpkı alan için bir keze mahsus olmak üzere kilogram başına 15 TL /kilogram tazminat ödenmesi yapılması sağlanacaktır” demişti.
İLK OLARAK 2016’DA GÖRÜLDÜ
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Eroğlu ise böceğin anavatanının Uzakdoğu olduğunu ve birinci olarak süs bitkilerinden görüldüğünü anlattı. Eroğlu, “Bu böcek birinci olarak 2016 yılında Atasu Tesislerinde görüldü. O alanda görülmesinin nedeni de Trabzon’da EYOF Olimpiyatları yapılmıştı o kapsamda belediye tarafından birtakım ağaçlandırmalar yapılmıştı. İstanbul’dan bir Japon akçaağacı getirilmiş. Esasen 2014 yılında bu böcek İstanbul’da görülmüştü. Bu böceğin dünyaya yayılışı da büyük oranda süs bitkilerinden oluyor. O bölgede bu böcekle ilgili çok kapsamlı bir araştırma yaptık. 2017 yılında ise yaptığımız tespitte bu böceğin fındık ağaçlarına geçtiğini gördük” diye konuştu.
Eroğlu, yabancı istilacı böceğin kesinlikle yok edilmesi gerektiğine dikkat çekerek “Turunçgil Teke Böceği bir yabancı istilacı bir cins. Yabancı istilacı tiplerin kesinlikle üzerine gidilmesi ve kökünün toptan kazılması gerekiyor. 2016 yılında yaptığımız çalışmada birinci derecede fındığın tehdit altında olduğunu ikinci derece de de narenciye olabileceğine vurgu yaptık. Hususun bir bütünlük içerisinde ele alınması gerekiyor. Münasebetiyle fındık için oluşturduğu tehdit potansiyeli tam olarak ortaya koyabilmiş değiliz. 2017 yılında bir çalışma yaptık sanki civar bahçelere geçmiş midir diye birkaç saat içerisinde 90 tane ergin topladık. Teknik manada böceğin uğraşı ister fındık ağacı olsun, ister meyve ağacı olsun, ister orman ağacı olsun hepsine yönelik olarak yapılmalı. Yayılış alanlarını net bir halde belirlenerek ona nazaran önlemler alınması gerekir. Bu işin vatandaşa terk edilmesi durumunda bundan sonuç alınabileceği inancında değilim. Bunun kesinlikle devlet eliyle yürütülmesi gerekiyor. Çok âlâ biçimde planlanıp organize edilmesi gerekiyor” sözlerini kullandı.
