İmece ismi altında çoklukla köylerde yaşanan bu paylaşım; hem yapılan işin kısa vakitte, en verimli bir biçimde bitirilmesini sağlar hem de yapılan işe katkı sunan insanların toplumsal olarak bağlılıklarını artırır.
Türk Lisan Kurumu (TDK) kelimeyi, “Kırsal topluluklarda köyün zarurî ve isteğe bağlı işlerinin köylülerce eşit koşullarda emek birliğiyle gerçekleştirilmesi. Birçok kimsenin toplanıp el birliğiyle bir kişinin yahut bir topluluğun işini görmesi ve böylelikle işlerin sıra ile bitirilmesi.” olarak tanımlıyor.
BİRLİKTE BİR ESER ORTAYA ÇIKARMANIN ADI
İmece yapılan işlerin ortasında çok adette pekmez yapmak, tarhana hazırlamak üzere bir eseri ortaya çıkarmak olabilir. Burada ortaya çıkartılan eserlerin muhtaçlığı kadarı alınıp, kalanlar satılarak maddi faydaya dönük bir paylaşım yapılır.
MADDİ YA DA MANEVİ BİR İŞ İÇİN OLABİLİR
Ortak kullanım alanlarında muhtaçlığı duyulan bir binayı inşa etmek ya da olan birisini tamir etmek üzere içinde maddi çıkar taşımayan, toplumun faydasını gözeten hareketlerde bulunmak da öteki bir imece çeşidini oluşturur.
EMEĞİNİN OLDUĞU HER MEVZU BEDEL TAŞIR
“Şu köy imece yordamıyla okullarını tamir etti.” cümlesi, oradaki emeğe hürmet ve yapılana hayranlık uyandırır. Bu türlü bir durumda o köyde eğitime karşı bir farkındalık oluşur, köylüler okullarına sahip çıkar ve çocuklar sahiplenme hissiyle okula masraflar.
İmece mecburilik içerse de ekseriyetle gönüllülük temeline dayanarak yapılır. İmeceye katılan her kişi, kendi el marifeti ve bilgisi dahilinde elinden gelenin en uygununu yapmak için uğraşlar. Elde edilen sonuç da herkese farklı keyif verir. Dayanışma sergilenerek ortaya çıkan eser, maddi çıkar ya da manevi doyum içerir.
ÇANAKKALE EZİNE’DE KÖYLÜLER İMECE ADABI PEKMEZ YAPIYOR
İmecenin örneklerini Çanakkale Ezine’de Yaylacık köylülerinin, evvel üzümleri toplayıp, sonra kaynatıp, akabinde soğutarak sürece sokarak, pekmez yapılmasında görüyoruz.
HATAY’DA BAYANLAR BÜTÜN MUHTAÇLIKLARINI İMECE OLARAK HAZIRLIYOR
Hatay’da kış için hazırlıklarını sürdüren mesken bayanları da Çanakkale’de olduğu üzere salçadan turşuya, üzüm reçelinden yoğurda, kurutmalık patlıcandan fasulye ve kabağa kadar çeşitli eserleri imece tarzıyla hazırlıyor.
