Gök bilimciler, Dünya’nın yörüngesinde dönen çok sayıda uydunun yarattığı ışık kirliliğinin “doğaya eşi gibisi görülmemiş bir global tehdit” oluşturduğu konusunda uyardı.
Alçak Dünya yörüngesindeki uyduların sayısı, ABD şirketi SpaceX’in binlerce uydudan oluşan birinci “mega grup yıldızı” projesini başlattığı 2019’dan bu yana iki kattan fazla arttı.
Binlerce uydu daha yolda
Yeni internet kadro yıldızlarından oluşan bir donanmanın yakında piyasaya sürülmesi ve Dünya’nın 2 bin kilometreden daha az yükseklikte, aslında sıkışık olan bölgeye binlerce uydu daha eklenmesi planlanıyor.
Her yeni uydu, Dünya’nın yörüngesindeki diğer bir objeye çarparak daha fazla enkaz oluşturma riskini artırıyor.
Bu, arka arda gelen çarpışmaların daha da küçük enkaz modülleri oluşturduğu ve ışığı Dünya’ya geri yansıtan “uzay çöpü” bulutuna eklendiği bir zincirleme tepki yaratabilir.
Nature Astronomy mecmuasında yayınlanan bir dizi makalede gök bilimciler, artan bu ışık kirliliğinin mesleklerinin geleceğini tehdit ettiği konusunda uyardı.
Bir makalede araştırmacılar, birinci defa parlak bir gökyüzünün büyük bir gözlemevinin çalışmasını finansal ve bilimsel olarak ne kadar etkileyeceğini ölçtüklerini söyledi.
Modelleme, şu anda Şili’de imal evresinde olan dev bir teleskop olan Vera Rubin Gözlemevi için, gece gökyüzünün en karanlık kısmının önümüzdeki on yılda yüzde 7,5 daha parlak olacağını öne sürdü .
Çalışmanın ortak muharriri John Barentine AFP’ye verdiği demeçte, bunun gözlemevinin görebileceği yıldız sayısını yaklaşık yüzde 7,5 oranında azaltacağını söyledi.
ABD’nin Arizona eyaletinde bulunan Dark Sky Consulting şirketinden Barentine, bunun yaklaşık 21,8 milyon dolara mal olan gözlemevi araştırmasına yaklaşık bir yıl daha ekleyeceğini açıkladı.
Daha parlak bir gökyüzünün hesaplanması imkansız olan öbür bir maliyeti olduğunu da kelamlarına ekleyen Barentine, ışık kirliliğinin asla hafife alınmaması gerektiğini belirtti.
Araştırmacılar, gece gökyüzünün aydınlanmasının yalnızca profesyonel astronomları ve büyük gözlemevlerini etkilemeyeceği konusunda da uyardı.
San Francisco Üniversitesi’nden bir astronom olan Aparna Venkatesan, şu tabirleri kullandı:
Uzay bizim ortak mirasımız ve bizi bilim, kıssa anlatımı, sanat, köken öyküleri ve kültürel gelenekler aracılığıyla birbirine bağlıyor. Uzay şu anda risk altında!
Gök bilimciler, mega takımyıldızların büyük ölçüde sonlandırılması davetinde bulunarak, bunların yasaklanması gerektiği konusunda hemfikir.
