Bilecik Pir Edebali Üniversitesi (BŞEÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Kısmı yüksek lisans öğrencisi Hamiyet Bilgili’nin “Bilecik Türbeleri ve İnanç Sistemindeki Yeri” başlıklı araştırması yaklaşık iki yıl sürdü.
Bilgili, birebir fakülteden Öğretim Üyesi Doç. Dr. Refik Arıkan’ın danışmanlığındaki araştırmasında, vilayet genelinde çoğunluğu Osmanlı mimarisiyle inşa edilen türbelere ait bilgi ve evrakları derledi.
Arıkan, Bilecik’te ortalarında Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Gazi ve kayınbabası Pir Edebali’ye ilişkin olanlar dahil 38 türbenin bulunduğunu söyledi.
“Türbe yapma geleneği son derece fazladır”
Türbe geleneğinin İslam toplumlarında bulunmakla bir arada Türklerde daha baskın olduğunu belirten Arıkan şöyle konuştu:
Türkler, Orta Asya’dan getirdikleri cet kültürünü İslamiyet’teki türbe geleneğiyle devam ettirmişlerdir. Bu açıdan Osmanlı toplumunda türbelere olan ilgi ya da değerli şahısların mezarlarının üzerine türbe yapma geleneği son derece fazladır. Padişahların ve hanedan üyelerinin, önde gelen devlet erkanının mezarlarının üzerine türbeler yapıldığı üzere yerelde kıymetli bireylerin mezarlarının üzerine de türbeler yapılarak vakit içinde buralar ziyaretgah haline gelmiştir.
Hamiyet Bilgili ise saha çalışmalarında tespit ettiği türbelerin, onarımlarla özgün yapılarının korunduğunu lisana getirdi.
“Milli Uğraş’ta zafere giden yol, bu coğrafyada açıldı”
Bilecik’teki türbelerin Söğüt ve Bozüyük ilçelerinde ağırlaştığını anlatan Bilgili, şunları kaydetti:
Osmanlı’nın Kuruluş Devri kıymetli isimlerinden Pir Edebali, Ertuğrul Gazi, Dursun Fakih, Kumral Abdal ve Abdullah Mihal Gazi’nin türbelerinin Bilecik coğrafyasında bulunması, bu toprakların ehemmiyetini göstermektedir. Geçmişte olduğu üzere günümüzde de türbeler ehemmiyetini korumaktadır. Bilecik kuruluş kenti olduğu üzere tıpkı vakitte kurtuluş kentidir. Ulusal Uğraş’ta zafere giden yol, bu coğrafyada açıldı. Bu topraklar da şehitler verdi. Onlardan biri de Bilecik Müftüsü Mehmet Nuri Efendi’dir ve türbesi de merkez Deresakarı köyünde bulunmaktadır.
Bilgili, Bilecik’teki türbelerin tamamının ziyarete açık olduğunu kelamlarına ekledi.
